Πράσινο για τέσσερις μονάδες ανακύκλωσης οικοδομικών υλικών

Στη δημιουργία 4 συστημάτων που θα αναλάβουν την διαχείριση και ανακύκλωση των οικοδομικών υλικών και των υλικών κατεδαφίσεων προχωράει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Για 4 συστήματα έχουν δοθεί εγκρίσεις και θα διαχειρίζονται τα μπάζα από δημόσια και ιδιωτικά έργα.

Όμως απομένουν οι γραφειοκρατικές εγκρίσεις από τις Περιφέρειες και τις Πολεοδομίες για να μπορέσουν τα συστήματα να έχουν άδεια λειτουργίας.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με κοινοτικές οδηγίες, θα πρέπει έως το τέλος του 2012 να ανακυκλώνεται το 30% των παραγόμενων ποσοτήτων από τα οικοδομικά υλικά. Το 2015 θα αυξηθεί στο 50% και στο τέλος του 2020 θα φτάσει το 70%.

Ποια θα είναι όμως η διαδικασία που θα ακολουθείται για την ανακύκλωση των οικοδομικών υλικών;

Ο Χάρης Μουρκάκος, διευθυντής Ανάπτυξης της εταιρείας Ανακύκλωση Αδρανών Νοτίου Ελλάδος, ενός δηλαδή από τα αδειοδοτημένα συστήματα που περιμένουν την υπογραφή του Π.Δ. ώστε να λειτουργήσουν, εξηγεί στο ΟΙΚΟ βήμα προς βήμα το «ταξίδι» των μπάζων από την οικοδομή ώς την αναγέννησή τους...

• Κάθε μηχανικός ή κατασκευαστική εταιρεία που θα εκδίδει οικοδομική άδεια θα πρέπει να καταθέτει στην Πολεοδομία, μαζί με το φάκελο του έργου, ένα σχέδιο διαχείρισης των οικοδομικών αποβλήτων της οικοδομής - μια εκτίμηση δηλαδή για την ποσότητα των μπάζων που θα παραχθεί. Μαζί με αυτά υποχρεούται να καταθέτει και μια χρηματική εγγύηση (0,5% της αξίας της άδειας), η οποία θα του επιστρέφεται μετά την ολοκλήρωση του έργου, υπό την προϋπόθεση να προσκομίσει τη σχετική βεβαίωση ότι τα μπάζα που παράχθηκαν ανακυκλώθηκαν από πιστοποιημένο σύστημα διαχείρισης.

• Για τη λειτουργία της ανακύκλωσης βασική προϋπόθεση είναι η δημιουργία πιστοποιημένων μονάδων διαχείρισης (αυτές περιμένουν τα ήδη αδειοδοτημένα συστήματα να στήσουν μόλις τεθεί σε εφαρμογή το Π.Δ). Η επένδυση για την κατασκευή μιας τέτοιας μονάδας υπολογίζεται περίπου στο 1 εκατ. ευρώ η καθεμία.

• Ιδανικά η κατεδάφιση ενός κτιρίου -που είναι και αυτή που δημιουργεί τα πιο «δύσκολα» για διαχείριση μπάζα- θα γίνεται με τη μέθοδο της επιλεκτικής αποδόμησης. Οπως εξηγεί ο κοσμήτορας της Πολυτεχνικής Σχολής κ. Νικόλαος Μουσιόπουλος, αυτό σημαίνει ότι η οικοδομή θα αποσυναρμολογείται με διαδικασία αντίστροφη της κατασκευής της. Ετσι, τα απόβλητα θα είναι απαλλαγμένα από προσμείξεις.

• Τα μπάζα που θα παράγονται είτε από την κατασκευή είτε από την κατεδάφιση ενός κτιρίου αρχικά θα περνούν από χειροδιαλογή στην πηγή, στον τόπο κατεδάφισης δηλαδή, όπου και θα αφαιρούνται τα ογκώδη υλικά. Το μείγμα που θα μένει θα μεταφέρεται στην πιστοποιημένη μονάδα διαχείρισης της περιοχής. Εκεί θα οδηγείται σε ταινιοδρόμους όπου θα επεμβαίνουν 2 με 3 διαλογείς και θα αφαιρούν ο καθένας ένα συγκεκριμένο υλικό, π.χ. ένας τα μη σιδηρούχα μέταλλα (όπως ο χαλκός), άλλος τα κομμάτια ξύλου, άλλος τα γυαλιά. Εκεί επίσης θα εντοπίζονται και απομακρύνονται και τα επικίνδυνα υλικά όπως ο αμίαντος - το γνωστό σε όλους ελλενίτ. Παράλληλα, με μαγνήτες θα αφαιρούνται τα σίδερα.

• Στη συνέχεια το μείγμα θα πηγαίνει για μηχανική επεξεργασία, όπου θα περνάει από τεράστια κόσκινα. Τα μεγαλύτερα κομμάτια θα περνούν πρώτα από τον θραυστήρα. Αυτό που μένει, ένα μείγμα σοβά, πέτρας, τούβλων κ.λπ, χρησιμοποιείται σαν χαμηλής ποιότητας σκυρόδεμα, το οποίο προωθείται στην αγορά ως δομικό υλικό.

• Τα περισσότερα υλικά από αυτά που διαχωρίζονται και ανακτώνται είναι υλικά που έχουν μεταπωλητική αξία. Για παράδειγμα, τα πλαστικά (περίπου επτά είδη διαφορετικών πλαστικών ανακτά κανείς από μια οικοδομή, από PVC των υδραυλικών σωληνώσεων μέχρι τα σελοφάν που τυλίγονται οι παλέτες με τα τούβλα) έχουν μεγάλη αξία και θα πωλούνται στις εταιρείες πλαστικών οι οποίες θα τα ανακυκλώνουν. Το ίδιο θα γίνεται με το γυαλί και την ξυλεία.

• Ενα επιπλέον κέρδος για τις μονάδες διαχείρισης είναι το τέλος που θα πληρώνουν σε αυτές όσοι αφήνουν υλικά για διαχείριση. Η τιμή θα καθορίζεται με τον τόνο.

• Υπόχρεοι διαχειριστές (αυτοί δηλαδή που υποχρεούνται να στήσουν αυτά τα συστήματα διαχείρισης βάσει και της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει») ορίζονται οι εργολάβοι, οι χωματουργοί, οι κατασκευαστές και οι ΟΤΑ. Αυτό φυσικά δεν απαγορεύει από οποιονδήποτε ιδιώτη να επενδύει σε ένα τέτοιο σύστημα, αν το θέλει.

Υλικά οδοποιίας, ξυλεία MDF για την κατασκευή σπιτιών, κεραμικά πλακάκια, μονωτικά. Αυτές είναι ορισμένες μόνο από τις νέες χρήσεις, μετά την ανακύκλωση διάφορων στερεών οικοδομικών απορριμμάτων - χρήσεις που αποδεικνύουν ότι τα μπάζα μπορούν, όχι μόνο να πάψουν να επιβαρύνουν το περιβάλλον, αλλά και να εξοικονομήσουν σημαντικές ποσότητες πρώτων υλών. Ας δούμε όμως αναλυτικά πώς «μεταμορφώνονται» κάποια από τα άλλοτε άχρηστα και ογκώδη οικοδομικά υλικά:

ΠΛΑΣΤΙΚΑ

• Προϊόντα πλαστικής ξυλείας (π.χ. παγκάκια, τραπέζια εξοχής, καταστρώματα κ.λπ.).
• Διαχωριστικά αυτοκινητοδρόμων.
• Κώνοι ρύθμισης της κυκλοφορίας.

ΧΩΜΑ ΚΑΙ ΑΡΓΙΛΟΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΣΚΑΦΕΣ

• Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως υλικά σταθεροποίησης σε δρόμους και μονοπάτια, αντικαθιστώντας φυσικά υλικά όπως η άμμος και το χαλίκι.

ΓΥΑΛΙ

• Παραγωγή ινών γυαλιού για την κατασκευή ηχομονωτικών και θερμομονωτικών υλικών.
• Κεραμικά πλακάκια από 100% ανακυκλωμένο γυαλί, τα οποία μάλιστα παρουσιάζουν εξαιρετικά ανακλαστική επιφάνεια μετά το γυάλισμα.
• Aσφαλτος για την κατασκευή δρόμων.

ΜΕΤΑΛΛΑ

• Ο χάλυβας είναι από τα λίγα ανακυκλώσιμα υλικά που η συγκέντρωσή του μπορεί να αποφέρει κέρδος στον εργολάβο. Γι' αυτό και, ακόμη και σήμερα, το ποσοστό συλλογής του στις κατεδαφίσεις πλησιάζει το 100%.
• Το αλουμίνιο μπορεί να ανακυκλωθεί, εξοικονομώντας έως και το 95% της ενέργειας που χρειάζεται για την παραγωγή νέου μετάλλου.

ΕΑΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΑΜΕ ΤΑ ΜΠΑΖΑ...
ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ

• Χρησιμοποιείται ως αδρανές υλικό, αντικαθιστώντας το χαλίκι και την άμμο.
• Αξιοποιείται σε έργα οδοποιίας, κυρίως στην κατασκευή της βάσης από τον ασφαλτικό τάπητα.
• Ενδείκνυται ως υλικό κάλυψης των απορριμμάτων των ΧΥΤΑ ή για τις επιχώσεις σε οικοδομικά έργα.
• Αποτελεί πρώτη ύλη για την κατασκευή υλικών για πεζοδρόμια.
• Σε έργα επεξεργασίας και βιολογικού καθαρισμού λυμάτων. Το σκυρόδεμα μπορεί να αντικαταστήσει φυσικά υλικά, όπως η άμμος και το χαλίκι, τα οποία χρησιμοποιούνται συνήθως σε μεγάλες ποσότητες για το σκοπό αυτόν.

ΤΟΥΒΛΑ, ΠΛΑΚΙΔΙΑ ΚΑΙ ΚΕΡΑΜΙΚΑ

• Τα υλικά που προέρχονται από σπασμένους τοίχους μπορούν να χρησιμοποιηθούν για δρόμους ελαφριάς κυκλοφορίας.
• Τούβλα και άλλα υλικά τοιχοποιίας βοηθούν επίσης στην κάλυψη των λάκκων που ανοίγονται για τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης. Ετσι, μειώνουν τη χρήση της άμμου και την περιβαλλοντική επιβάρυνση που προκαλούν οι αμμοληψίες.
• Αποτελούν την πρώτη ύλη για την κατασκευή νέων τούβλων.
• Γίνονται άμμος για γήπεδα τένις (χωμάτινα τερέν).
• Εϊναι ιδανικά ως υποστρώματα για φυτά.

ΞΥΛΟ

• Κατασκευή MDF (συμπιεσμένα φύλλα μεσαίας πυκνότητας από ίνες μαλακής ξυλείας).
• Παραγωγή προϊόντων όπως ξύλινα δάπεδα ή σανίδες κόντρα πλακέ.
• Χρήση σε συνδυασμό με ανακυκλωμένα πλαστικά για τη δημιουργία εξαιρετικά αποτελεσματικών, υψηλής απόδοσης, συνθετικών υλικών. Αυτά τα υλικά χρησιμοποιούνται στην κατασκευή σε συσκευασίες, σε εξαρτήματα αυτοκινήτων ή σε διάφορες εξωτερικές κατασκευές (π.χ. παγκάκια).

ΜΟΝΩΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

• Ο πετροβάμβακας είναι ανακυκλώσιμος και χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για την παραγωγή καινούργιου υλικού.
• Τα απορρίμματα πολυστερίνης όχι μόνο περιέχουν πρόσθετα επικίνδυνα υλικά που διαφεύγουν στο περιβάλλον, αλλά και επειδή η πολυστερίνη δεν αποσυντίθεται εύκολα. Ωστόσο, ανακυκλώνεται σχετικά εύκολα.

via